De salpeter in het metselwerk is een constructiefout, maar de opvallende uitbloei wijst op een heel ander probleem. We leggen uit hoe u salpeter in metselwerk kunt detecteren en verwijderen en hoe u uw muren er in de toekomst tegen kunt beschermen.
Hoe ontwikkelen zich salpeteruitbloeiingen in muren en metselwerk?
Wie bloemen in kleipotten heeft, weet dit: kalk en meststoffen in de bodem lossen op in het gietwater, sijpelen door de klei naar buiten en veroorzaken een grijswitte, groezelige korst. Het is vergelijkbaar met salpeter.
Vochtige muren zijn al vervelend genoeg, maar ze veroorzaken vaak een ander probleem: salpeter voor muren. Dit is het product van vocht en bepaalde in water oplosbare verbindingen in het metselwerk en verschijnt als een wit-gele tot bruinachtige coating met een wattenachtige consistentie. Chemisch gezien is het calciumnitraat, waarbij de vorming van nitraten en kalk uit de mortel een rol speelt. Als er water in de muren dringt, bevat het vaak in water oplosbare zouten uit de bodem of lost het zouten zoals chloriden, sulfiden of nitraat uit de mortel en het bouwweefsel op. Als zoutoplossing gaan deze zouten door kleine capillaire buisjes en poriën van binnenuit naar buiten, drogen en vlokken om witachtige kristallen te vormen. Aangezien er geen salpeteruitbloei is zonder vocht, worden de keldermuren meestal aangetast.
Salpeterbeschadiging in de muur
De salpeter kan in de loop van de tijd de wanden destabiliseren. Tijdens de kristallisatie vergroten de zouten hun volume, vernietigen ze de voeg of laten ze het gips afbrokkelen. Het is alsof je een harde ballon in de muur opblaast.
Salpeter trekt water aan en slaat het op – de muur wordt nog vochtiger. Het heeft dus geen zin om de structurele schade veroorzaakt door vocht te herstellen, maar de salpeter niet grondig te verwijderen – of andersom, de salpeter te verwijderen als de muur vochtig blijft.
Hoe herken je salpeter?
Salpeter of schimmel? Witachtige bloei op muren is altijd het eerste wat een moment van shock veroorzaakt. Want vochtige muren kunnen natuurlijk ook een voedingsbodem zijn voor schadelijke schimmels. Maar er zijn zichtbare verschillen.
Salpeter kristalliseert na het drogen en, in tegenstelling tot schimmel, kun je de kleine kristallen met het blote oog zien. Als de vloer nog vochtig is, schrap dan een deel van de vloer met een spatel van de muur en leg deze op een plank. Als de vloer kristalliseert, is er geen sprake van schimmel. Dit komt omdat het een vrij uniforme, ietwat vette massa blijft.
Is salpeter in de muur schadelijk voor de gezondheid?
In tegenstelling tot schimmel en zijn stofwisselingsproducten is de efflorescentie van salpeter niet giftig, maar wel ongezond. Afhankelijk van de intensiteit van de efflorescentie kunnen de fijnste deeltjes bij aanraking in de kamerlucht terechtkomen, die als fijnstof kunnen worden ingeademd. Ook al komt salpeter voornamelijk in de kelder voor, hij moet snel worden verwijderd en vooral de oorzaken ervan moeten worden verholpen.
Hoe wordt de salpeter verwijderd?
Voordat u de oorzaken van de salpeter aanpakt, moet u de efflorescentie verwijderen. Dit kan leiden tot schade aan het gips, dat u vervolgens moet verwijderen.
- Weinig salpeter kan worden verwijderd met een spatel. U kunt ook een harde spijker of draadborstel gebruiken om deze te verwijderen. Draag handschoenen en een stofmasker voor de veiligheid. Je weet nooit of de muur vrij is van schimmel. Veeg de op de grond gevallen salpeterkruimels op of zuig ze weg met een industriële stofzuiger.
- Als er grote bloeiplekken aanwezig zijn, gebruik dan chemische reinigingsmiddelen volgens de instructies van de fabrikant en ventileer voldoende tegen de sterke geur. Suikercola wordt aanbevolen als huismiddel. Het effect is vaak niet slecht, maar de kleverige suikerresten op de muur en de keldervloer zijn niet zo aangenaam.
Het verwijderen van de oorzaak van de salpeter
Om kelders af te sluiten en te drogen of om keldermuren permanent te beschermen tegen vocht, moet de eigenlijke oorzaak van het vocht worden geëlimineerd. In het beste geval is het alleen een gebroken regenwaterleiding, een scheur in het metselwerk of een lekkende terrasafdichting, zodat het water op een gegeven moment permanent in het metselwerk loopt. In de meeste gevallen staat de muur zelf echter in direct contact met de grond en door het ontbreken van een horizontale barrière stijgt het vocht langzaam door capillaire werking in de muur. Verticale barrières kunnen ook van buitenaf worden aangebracht. Bij horizontale barrières is dit lastiger en kostbaarder, omdat deze tijdens de bouw van het huis eigenlijk in de vorm van folies moeten worden aangebracht. Wanddelen die door de salpeter zijn aangetast of beschadigd, moeten altijd worden afgetapt en vervangen.
Horizontale barrière in de muur
De horizontale barrières zijn perfecte bodyguards voor elke muur en beschermen deze tegen opstijgend vocht. De barrières kunnen achteraf op verschillende manieren worden opgezet om zoutmeterexploratie te voorkomen.
- U beitelt of zaagt de wand open in secties en plaatst afdichtingsplaten.
Roestvrijstalen platen worden vanaf de zijkant ingetrapt. - Waarschijnlijk de meest voorkomende methode is het injecteren van waterdichte chemische stoffen, die via trechters in boorgaten in de wand worden geïnjecteerd en laten uitharden.
Het beschermen van verticale wanden tegen salpeter
Verticale barrières schermen de hele muur af van de grond – dus niets werkt zonder uitgebreid te graven – de salpeter laat u geen keuze.
- Je legt als een buitenste barrièrelaag als een mantel om alle muren die in contact staan met de grond.
Het metselwerk wordt geschilderd met bitumenverf of een combinatie van beide methoden. - Als bescherming van buitenaf niet mogelijk is, is de enige optie het injecteren van een sluier van binnenuit, waarbij de afdichtingsmassa in tal van boorgaten wordt geperst.
Restauratiepleister voor vochtige muren
Als de salpeter het grootste deel van de wand heeft ingenomen, is een eenvoudige afdichting meestal niet genoeg om hem binnenin droog te houden. Hier komt het zogenaamde restauratiepleisterwerk in beeld, dat van binnenuit op de muur wordt aangebracht. Het absorbeert vocht uit de muur en brengt het over naar het oppervlak waar het verdampt. Dit is hetzelfde functionele principe als bij silicaatplaten.
Let op: gewone gipsen verstoppen de poriën van de muur – alsof u gewoonweg vijverfolie voor nat hout spijkert en zich niet meer om het hout bekommert. Hierdoor neemt de waterdruk in de wand toe en stijgt het vochtgehalte geleidelijk. Restauratiepleister daarentegen heeft binnenin grote poriën als een spons, waarin de salpeter kan uitkristalliseren zonder dat het gips scheurt.