Een zonnestroom systeem kan gebruikt worden om nood- of noodstroom te leveren bij stroomuitval. Voor beide varianten zijn echter bepaalde onderdelen nodig die mogelijk achteraf moeten worden ingebouwd. Bovendien verschillen zonnepanlen-systemen die noodstroom kunnen leveren van systemen die noodstroom leveren voor het hele huishouden. Lees hier meer!
Zonnepanelen-noodstroom inbouwen: hoe werkt het en heeft het zin?
Noodstroom uit het zonnesysteem – dat klinkt als een verstandig concept om stroomuitval te overbruggen en je voor te bereiden op mogelijke problemen met de stroomvoorziening in de toekomst. Wat veel mensen niet weten: Noodstroomvoorziening uit fotovoltaïsche panelen werkt niet automatisch. In plaats daarvan is het nodig om achteraf PV-noodstroom aan te leggen. Hier vind je informatie over hoe het werkt en de benodigde conversie.
Wat betekent zonnepanelen noodstroom?
In principe kan een fotovoltaïsch systeem zelfs elektriciteit produceren als het openbare elektriciteitsnet geen stroom kan leveren. Noodstroom van het zonnesysteem is echter niet automatisch beschikbaar, want bij een stroomstoring wordt ook de omvormer van het systeem niet meer van stroom voorzien en dus uitgeschakeld.
Zonder omvormer kan het PV-systeem geen noodstroom leveren, want die is absoluut nodig om de gelijkstroom die de zonnepanelen leveren om te zetten in wisselstroom, die dan in het huishouden gebruikt kan worden. Daarom maakt het uitschakelen van de omvormer het hele fotovoltaïsche systeem onbruikbaar. Om een PV-systeem of een PV-opslagsysteem geschikt te maken voor de productie van noodstroom, moet het systeem daarom meestal achteraf worden aangepast.
Belangrijk
Alvorens PV-noodstroom in te bouwen, moeten exploitanten eerst nagaan of een fotovoltaïsche noodstroomvoorziening of noodstroomvoorziening gewenst is bij stroomuitval. Bovendien moet iedereen zich afvragen of de extra investering de moeite waard is.
PV-noodstroom inbouwen: zo werkt het
Als het fotovoltaïsche systeem een batterijopslagsysteem bevat, kunnen gebruikers hun noodstroom – d.w.z. opgeslagen zonne-energie – uit het opslagsysteem putten als het openbare elektriciteitsnet uitvalt. Om dit te laten werken moet het fotovoltaïsche opslagsysteem noodstroom kunnen leveren. De opslagunit is meestal ook op het net aangesloten en betrekt daar de (kleine) hoeveelheden elektriciteit vandaan die hij voor zijn werking nodig heeft. De opslageenheid wordt weer ingeschakeld via een speciale noodstroomschakelaar, en haalt zijn bedrijfsstroom nu uit de inhoud van de opslageenheid. In de meeste gevallen zijn accu-opslagapparaten voorzien van een apart stopcontact waarop ook apparaten rechtstreeks kunnen worden aangesloten bij stroomuitval.
Dus als er een stroomstoring is, levert de accu de noodstroom voor het huishouden. Dat kan natuurlijk alleen als de batterijopslag ook wordt opgeladen. Omdat de beschikbare energie voor noodstroom in de accu-opslag beperkt is, mogen alleen belangrijke apparaten op deze manier werken. Deze zijn met behulp van een apart circuit verbonden met de batterijopslag. Met andere woorden, er wordt individueel bepaald welke apparaten voorrang krijgen – het huislicht, de koelkast, enz. Belangrijk: In het geval van noodstroom produceert het PV-systeem geen nieuwe elektriciteit; alleen de energie in de opslag wordt opgebruikt.
Dus als je jezelf wilt voorzien van noodstroom uit je PV-systeem, heb je een noodstroomgeschikt batterijopslagsysteem nodig dat op het moment van de stroomuitval voldoende opgeladen moet zijn om de tijd te overbruggen tot het net weer beschikbaar is.
Ten minste in theorie is het denkbaar om de omvormer van het PV-systeem ook via een noodstroomcircuit te laten werken, zodat overdag weer elektriciteit uit het PV-systeem kan worden opgewekt. In de praktijk faalt dit concept echter, omdat de werking van de omvormer alleen mogelijk is binnen bepaalde netparameters, waaraan het vermogen uit de batterij meestal niet voldoet. Als het opslagsysteem geen ongestoord net kan leveren, schakelt de omvormer niet eens in.
Vervangende stroom van het fotovoltaïsche systeem
Reservestroom van het PV-systeem werkt anders dan noodstroom. Hier schakelt de (hybride) omvormer zoals bedoeld uit bij een stroomstoring, maar start na enkele seconden opnieuw op met stroom van het PV-systeem zonder dat de operator handmatig hoeft in te grijpen. Daarna kan het PV-systeem weer gewoon gebruikt worden. Er zijn geen aparte circuits nodig en de noodstroom hoeft niet handmatig ingeschakeld te worden. Maar niet elke omvormer biedt deze technische eigenschap. Er is een hybride omvormer nodig met de zogenaamde black start mogelijkheid.
Als de batterijopslag is opgeladen, worden alle verbruikers in het huishouden zoals gewoonlijk van elektriciteit voorzien totdat de opslag leeg is. Tegelijkertijd is het technisch mogelijk om elektriciteit uit het fotovoltaïsche systeem te gebruiken om de opslagruimte op te laden, zelfs als het net uitvalt (PV-recharge). Maar omdat de meeste fotovoltaïsche systemen op daken niet genoeg zonne-energie produceren om het huishouden volledig te voeden, kan het ook in dit geval zinvol zijn om alleen de meest dringend benodigde verbruikers in te schakelen.
Ook moet worden opgemerkt dat het opnieuw opstarten van de omvormer ook elektriciteit verbruikt. Als de omvormer voor de herstart terugvalt op de accu, is de levering van vervangende stroom niet mogelijk als het opslagsysteem deze noodstroom niet kan leveren. Dit probleem kan worden vermeden door de ontladingsdiepte van de batterijopslag zo in te stellen dat er steeds voldoende energie opgeslagen blijft voor een herstart van de omvormer. Er moet echter rekening mee worden gehouden dat vermindering van de lozingsdiepte tot economische verliezen leidt, omdat de beschikbare capaciteit van de opslagruimte daardoor afneemt.
Het leveren van noodstroom via een fotovoltaïsch systeem is duurder dan het achteraf inbouwen van PV-back-upstroom. In het bijzonder neemt de installatie-inspanning toe, en kunnen extra onderdelen nodig zijn. Bovendien is het werkelijke voordeel van deze investering nogal klein. Daarom is het niet altijd de moeite waard om de hogere kosten te accepteren. Ook is de implementatie van noodstroom niet in alle huishoudens mogelijk.
Is het de moeite waard om achteraf PV-noodstroom in te bouwen?
In 2020 meldde het Federaal Netwerkagentschap dat de stroomvoorziening gedurende het hele jaar gemiddeld 10,73 minuten per consument werd onderbroken. Deze berekening is gebaseerd op de informatie van de energieleveranciers, die echter alleen storingen hoeven te melden die langer dan drie minuten duren. Tegen deze achtergrond moeten vraagtekens worden gezet bij de kosten voor de aanpassing van PV-noodstroom.
De beslissing voor of tegen vervanging en noodstroom van het PV-systeem is een kwestie van individuele beoordeling. Met name in het licht van de huidige herstructurering van het elektriciteitsnet en tegen de achtergrond van de klimaatverandering wordt de komende jaren en decennia vaker en langduriger stroomuitval verwacht. Enerzijds nemen de onzekerheden in het aanbod toe, omdat we achterlopen bij de uitvoering van de energietransitie, en anderzijds zijn er meer extreme weersomstandigheden te verwachten die tot stroomuitval kunnen leiden. Door deze ontwikkelingen ziet een fotovoltaïsche noodstroomvoorziening er steeds aantrekkelijker uit.
Er wordt ook gesproken over de zogenaamde “blackout”, een mogelijke stroomstoring die dagen of zelfs weken duurt. In dit geval kan zelfs een PV-systeem met noodstroom slechts in beperkte mate helpen, omdat de capaciteit van het opslagsysteem waarschijnlijk na korte tijd is uitgeput. Maar een PV-systeem dat achteraf is aangepast voor noodstroom en zonnestroom blijft produceren kan nuttig zijn.
Wie achteraf PV-noodstroom wil aanleggen, moet altijd een gekwalificeerde specialist in zonnetechnologie raadplegen. Vooral de juiste dimensionering van de batterijopslag speelt een grote rol in hoe zuinig het systeem kan werken. Als je al een compleet fotovoltaïsch systeem met opslag hebt, kun je lagere kosten verwachten dan wanneer je extra opslag moet aanschaffen.
