Als een broeikas stevig verankerd is op een goede fundering, kun je er zeker van zijn dat je waardevolle planten goed beschermd zijn, zelfs bij harde wind en stormachtig weer. Maar welke foundations zijn geschikt? Zullen kassen het uithouden zonder fundering? En hoe worden kassen aan de fundering bevestigd? Deze en andere vragen worden beantwoord in het volgende artikel.

De belangrijkste dingen in een oogopslag

  • Funderingen nemen niet alleen de dode belasting op, maar ook de statische krachten, zoals winddruk en zuiging, die op de serre werken. Ze zorgen voor stabiliteit en vergroten de stabiliteit.
  • Lichte, kleine kassen hebben meestal geen betonnen fundering nodig. Ze hebben andere bevestigings- en verankeringsmogelijkheden.
  • De grootte is een belangrijke factor bij het ontwerp van de fundering. Hoe groter en zwaarder een kas is, hoe massiever de fundering moet zijn waarmee hij verbonden is.
  • Puntfunderingen weerstaan minder kracht dan strookfunderingen. Strokenfunderingen daarentegen zijn minder bestendig dan plaatfunderingen. Een combinatie van stroken- en platenfunderingen is bijzonder stevig en kan ook zeer grote krachten weerstaan.

Wat is het doel van een kasstichting?

De fundering is de dragende onderbouw die ervoor zorgt dat een kas stabiel staat. Het dient om statische krachten op te vangen. Deze omvatten

  • de dode last van de hele kasconstructie
  • de dakbelasting, die behalve het eigenlijke gewicht van het dak ook het maximale draagvermogen met sneeuw omvat

Winddruk en windzuiging

De fundering van de serre moet al deze krachten kunnen weerstaan, en hij mag ook niet in de grond wegzakken of zelfs maar optillen. Daarom is het verdelen van de druk over een groter oppervlak een optimale oplossing voor zware kassen. Lichtere kassen daarentegen veroorzaken aanzienlijk minder druk of zuiging op de fundering en kunnen worden uitgerust met navenant minder veerkrachtige funderingsconstructies of grondankers.

Houdt een kas het uit zonder fundering?

Voor lichte kassen, zoals kleine foliekassen, aanleunkassen of vrijstaande kassen van klein formaat met meerbladige platen, is het soms voldoende om de grond te egaliseren. Het is echter veiliger om een serre op te richten op vlakke stevige houten balken of betonnen platen, want dat bevordert de duurzaamheid. Zet de lichtgewicht kas hierop voorzichtig waterpas met een waterpas. Om te voorkomen dat hij na verloop van tijd kromtrekt, moet hij na de montage loodrecht staan, net als de grote, zware kassen. Anders zal het na verloop van tijd letterlijk aan de naden uit elkaar vallen en de stabiliteit zal eronder lijden.

Kleine balkonkassen waarin alleen potten staan hebben geen fundering nodig. Hier is het meestal voldoende om ze bij storm vast te binden, of ze uit voorzorg weg te halen, of ze tijdelijk in een schuurtje op te slaan.

Verankering aan de grond is ook nodig voor kleinere kassen.
Lichte kassen kun je in de grond vastzetten met grondankers, net zoals je een tent zou opzetten. Voor kassen zijn de grondankers echter groter en worden ze soms met grote kracht in de grond geslagen. Sommige ankers hebben ook een spiraalvorm als een grote schroef. Hierdoor kunnen ze in de grond geschroefd worden. Bij sommige foliekassen wordt de folie ook in de grond begraven of met stenen verzwaard.

In de regel zijn lichte serres niet geschikt voor aan de wind blootgestelde plaatsen, want windvlagen kunnen ze door elkaar schudden, bij hoge windsnelheden de deur, het dak of de wanden naar binnen duwen en in het ergste geval de constructie helemaal uit de verankering rukken. Bovendien speelt de bestaande ondergrond een belangrijke rol. Als de grond in je tuin verankering onmogelijk maakt, bijvoorbeeld omdat de ondergrond te zanderig of te stenig is, zul je bijna niet om een fundering voor een kas heen kunnen.

Voor welke kassen zijn funderingen nodig?

De montage-instructies van de fabrikant zullen de optimale verankering van de serre aangeven. Terwijl kleine en lichte kassen adequaat vastgezet worden met grondankers of spikes, is een stevige fundering aan te bevelen voor grotere kassen, wegens de hogere belastingen. Serres die voorzien zijn van zwaar geïsoleerd glas hebben een funderingsframe dat dienovereenkomstig op een vorstvrije fundering geplaatst is en stevig verbonden is. Hoe groter en zwaarder een broeikas is, hoe steviger de totale constructie moet zijn.

Overigens: Als de bovenrand van de fundering 5 tot 10 centimeter onder het maaiveld blijft, hoef je geen uitgebreide betonbekisting boven het maaiveld te bouwen. Beknibbel echter niet op de fundering, want als die te zwak is, kan de kas die erop staat beschadigd worden. Bovendien moet de fundering van de kas vorstbestendig zijn. Voor de meeste plaatsen in Nederland betekent dit dat de fundering minstens 80 centimeter diep moet zijn. Anders zal grondwater zich verzamelen, bevriezen en de fundering beschadigen, vooral aan de randen. In streken met lange winters en zeer lage temperaturen ligt de vorstgrens soms nog dieper. Vraag bij twijfel je plaatselijke bouwinspectie.

Welke betonnen funderingen zijn geschikt voor een kas?

Je hebt drie verschillende mogelijkheden bij het leggen van een betonnen fundering: Funderingsplaat, strookfundering en puntfundering. In het volgende gaan we meer in detail in op de verschillende soorten funderingen.

Puntstichting

Graaf voor puntfunderingen gaten van 80 centimeter diep bij alle vier de hoeken en, indien nodig, bij andere middenstijlen, en vul ze met beton. Afhankelijk van het model kas worden bijgeleverde spikes in het beton gegoten of wordt het funderingsframe op de verharde kasfundamenten geschroefd – of allebei. Dit type fundering komt in aanmerking voor minder grote en zware kassen.

Strokenfundering

Strokenfunderingen weerstaan grotere krachten dan puntfunderingen, zodat ze overwogen worden voor grotere en zwaardere serres. De funderingen worden zo gezet dat ze onder de buitenmuren van de kas doorlopen. Serres met funderingsframes kunnen gemonteerd worden op een omlopende, vorstvrije, met ijzer versterkte strokenfundering die ongeveer 24 centimeter breed en 80 centimeter diep is. Zet het funderingsframe direct in de fundering vast met schroeven en pluggen. Als het frame aren heeft, moeten die vóór de verdere montage in de fundering van de kas gegoten worden.

Voor strokenfunderingen is meer materiaal nodig dan voor puntfunderingen en ze zijn dienovereenkomstig duurder om te maken.

Funderingsplaat / plaatfundering

Een gegoten bodemplaat is een goede oplossing als de grond weinig stabiel is en de kas bijzonder groot en zwaar is. De op de kas werkende belastingen kunnen via de funderingsplaat optimaal over een groot oppervlak verdeeld worden. De kosten voor een massieve voetplaat zijn hoger dan voor stroken- en puntfunderingen. En dit is hoe de constructie van de bodemplaat werkt:

  1. Je bokst een gebied uit tot een diepte van 30 tot 35 centimeter, dat qua afmetingen iets groter is dan het grondoppervlak van de kas. Dit geeft je voldoende ruimte om te bewegen.
  2. Bovendien moet je rond de omtrek een vorstschort maken. Dit is een geul die tot 80 centimeter diep reikt en gevuld wordt met grind voor de vorstvrije fundering.
  3. Leg een laag grind over het hele oppervlak van de toekomstige fundering en verdicht die met een trilplaat tot een hoogte van 15 centimeter. Bouw nu een frame van stevige bekistingsplaten vóór het vorstenschort, dat stevig genoeg is om de druk van het beton te weerstaan.
  4. Als alternatief kun je ook werken met speciale bekistingsblokken die het geraamte vormen van de te storten grondplaat.
  5. Er wordt een PE folie aangebracht als vorst- en vochtbescherming, waarop het beton met wapening wordt geplaatst tot een totale hoogte van 30 of 35 centimeter. Stalen matten zijn geschikt voor versteviging.
  6. Tenslotte wordt het oppervlak met een trekker gladgestreken en gladgestreken.
  7. Ervaren hobby-knutselaars laten het er vaak niet bij zitten, want kaal beton is geen fraai gezicht. Ze leggen stoeptegels of platen over de funderingsplaat.

Gecombineerde strook- en plaatfundering

Een bijzonder stabiel ontwerp bestaat uit een strokenfundering gecombineerd met een plaatfundering. Daartoe wordt eerst de sleuf voor de strokenfundering gegraven. Het gebied tussen de buitenmuren wordt voorbereid voor de aanleg van de 10 tot 15 centimeter hoge funderingsplaat met een grindbed dat ook minstens 15 centimeter hoog is. Dit betekent dat je het gebied in kwestie 25 tot 30 centimeter moet uitgraven, verdichten, vullen met beddingmateriaal en weer verdichten. Strook en funderingsplaat worden dan in één gestort, bij voorkeur met kant-en-klaar beton. Een voldoende sterke versteviging in de vorm van stalen matten of kooien is noodzakelijk.

Hoe wordt een broeikas op de fundering bevestigd?

Afhankelijk van de fabrikant zijn er bevestigingsmogelijkheden voor serres die in detail verschillen maar in principe gelijk zijn:

  • Het funderingsframe wordt in de verharde fundering van de kas geschroefd met deuvels en schroeven.
  • Sommige kassen hebben lange aren als verlengstuk van de palen, die er bij het storten van de fundering ingegoten worden.